معرفی داروی سولفاسالازین، موارد مصرف و عوارض جانبی آن ها

داروی سولفاسالازین چیست ؟

سولفاسالازین نوعی داروی ضد التهاب است که به کاهش التهاب در بدن کمک می کند.

موارد مصرف قرص سولفاسالازین

سولفاسالازین به کاهش التهاب و درد در آرتریت روماتوئید (RA)، آرتریت روماتوئید نوجوانان (JRA) و کولیت اولسراتیو (UC) کمک می نماید.

هنگامی که بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید به سایر درمان ها پاسخ ندهد برای کاهش درد و التهاب مفاصل از داروی سولفاسالازین استفاده می کنند.

سولفاسالازین در بیماری کولیت اولسراتیو به کاهش التهاب روده ها کمک می کند و فاصله بین حملات این بیماری را افزایش  می دهد. این دارو هم به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروها  در درمان دردهای خفیف تا متوسط  بکار می رود.

مکانیسم اثر داروی سولفاسالازین

مکانیسم اثر داروی سولفاسالازین به صورت کامل شناسایی نشده است اما تصور می شود این دارو  با تاثیر در سیستم ایمنی به کاهش فاکتورهای التهابی کمک می کند.

عوارض جانبی قرص سولفاسالازین

عوارض جانبی شایع قرص:

اگر هر کدام از عوارض زیر خفیف باشد ممکن است با گذشت چند روز از مصرف برطرف گردد. اما اگر هر کدام از عوارض زیر شدید شد حتما با پزشک یا داروساز مشورت نمایید .

کاهش اشتها

سردرد

تهوع

استفراغ

درد معده

حساسیت پوستی

خارش

کاهش تعداد اسپرم

سرگیجه

عوارض جانبی جدی قرص سولفاسالازین

در صورت وقوع هر کدام از عوارض زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید 

• مشکلات خونی یا آسیب کبدی که علائم آن عبارتند از : گلودرد، تب، رنگ پریدگی، لکه های بنفش روی پوست، زرد شدن پوست یا ملتحمه چشم
• مشکلات پوستی : تاول زدن، راش های قرمز یا بنفش پوستی
• مشکلات کلیوی : کاهش حجم ادرار

تداخلات دارویی سولفاسالازین

سولفاسالازین می تواند با سایر داروها، ویتامین ها و گیاهان دارویی تداخل ایجاد کند و باعث می شود تغییراتی در اثرات دارو ایجاد نماید و مانع اثربخشی و کارایی مکمل شود یا این دارو جذب و کارایی سایر ویتامین ها و داروها را کاهش دهد.

برای جلوگیری از هر گونه تداخلی، قبل از مصرف هر گونه دارو یا مکمل غذایی با پزشک خود مشورت نمایید. به صورت کلی داروها و مکمل های غذایی زیر با سولفاسالازین تداخل دارند.

فولیک اسید

مصرف داروی سولفاسالازین باعث کاهش جذب اسید فولیک (ویتامین B9 ) می شود. توصیه می شود بیمارانی که مجبورند همزمان از داروی سولفاسالازین و اسید فولیک استفاده نمایند دوز اسید فولیک مصرفی خود را افزایش دهند.

دیگوکسین

دیگوکسین در بیماران قلبی مورد استفاده قرار می گیرد. داروی سولفاسالازین می تواند باعث کاهش جذب این دارو شود . بنابراین در صورت مصرف همزمان این داروها با هم پزشک خود را مطلع نمایید تا اگر لازم شد دوز دیگوکسین مصرفی تغییر داده شود.

مزالامین

ساختار شیمیایی مزالامین بسیار شبیه سولفاسالازین است. توصیه می شود همزمان از این داروها با هم استفاده نکنید.

دوز مصرف قرص سولفاسالازین

دوز مصرفی با توجه به سن، شدت بیماری، داروهای مصرفی و پاسخ بدنتان به اولین دوز متفاوت است و پزشک معالج با بررسی شرایط مختلف دوز مناسب را برایتان تجویز می کند. ولی به صورت کلی مقادیر زیر توصیه می گردد.

بزرگسالان مبتلا به کولیت اولسراتیو

دوز رایج برای شروع : 4000- 3000 میلی گرم با دوزهای تقسیم شده مساوی در روز مصرف شود. در برخی از افراد که دستگاه گوارش حساسی دارند توصیه می شود با دوزهای 2000-1000 میلی گرم روزانه آغاز شود.

دوز نگهدارنده : 2000 میلی گرم در روز

کودکان و نوجوانان ( 17-6 سال ) مبتلا به کولیت اولسراتیو

دوز رایج برای شروع : 60- 40 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن که به 6-3 دوز مساوی تقسیم کرده و در طول روز مصرف شود

دوز نگهدارنده : 30 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن که به 4 دوز مساوی تقسیم کرده و در طول روز مصرف شود

بزرگسالان مبتلا به آرتریت روماتوئید

 دوز رایج برای شروع : 1000- 500 میلی گرم در روز

دوز نگهدارنده : 2000 میلی گرم در دو دوز مساوی در روز

کودکان بالای 6 سال مبتلا به آرتریت روماتوئید نوجوانان

دوز رایج برای شروع : یک سوم یا یک چهارم دوز نگهدارنده .

دوز نگهدارنده : 50- 30 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن که به دو دوز مساوی تقسیم شود و در طول روز مصرف گردد.

در حین مصرف داروی سولفاسالازین به چه نکاتی بایستی توجه شود ؟

انجام آزمایشات پزشکی

بهتر است حین مصرف داروی سولفاسالازین آزمایشات پزشکی زیر انجام شود

 آزمایش خون : سولفاسالازین می تواند تعداد برخی از سول های خونی را کاهش دهد و احتمال ایجاد عفونت خون را افزایش دهد. معمولا پزشکان طی سه ماه اول مصرف، با نوشتن آزمایش خون  تعداد سول های خون بیمار را به صورت دوره ای بررسی می نمایند.

آزمایش کبدی : از آنجائیکه احتمال آسیب کبدی با مصرف این دارو وجود دارد . پزشکان معمولا با انجام آزمایشات کبدی به بررسی عملکررد کبد برای پیشگیری از آسیب بر اثر مصرف این دارو می پردازند.

آزمایشات کلیوی

توجه به دریافت منابع غذایی اسید فولیک

با توجه به اینکه سولفاسالازین می تواند باعث کاهش جذب اسید فولیک برنامه غذایی شود . توصیه می شود برای پیشگیری از کمبود این ویتامین، منابع غذایی اسید فولیک در برنامه غذایی مصرف کنندگان این دارو بیشتر استفاده گردد.

حساسیت به نور آفتاب

حساسیت افراد به نور خورشید در حین مصرف داروی سولفاسالازین افزایش می یابد. توصیه می شود حتما از ضدآفتاب استفاده گردد و مدت طولانی در تماس با نورخورشید نباشند. 

موارد هشدار

در صورت داشتن هر گونه حساسیت به دارو از مصرف آن خودداری نمایید. در صورت ابتلا به موارد زیر حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید :

انسداد در مثانه و روده ها

پورفیریا ( نوعی اختلال نادر ژنتیکی )

حساسیت به آسپرین یا سایر سالیسیلات ها

مشکلات کلیوی

مشکلات کبدی

مشکلات ژنتیکی ( کمبود آنزیم G6PD)

آسم

نکات کلی در مصرف داروی سولفاسالازین

بهتر است این دارو همراه غذا یا با فاصله کمی از غذا با آب فراوان مصرف شود

بهتر است مقدار دوز مصرفی در طول روز را تقسیم کرده و یکجا مصرف نکنید

قرص های آهسته رهش را نصف یا خرد نکنید. کل قرص را ببلعید

بهتر است سولفاسالازین در اتاق با دمای 25-20 درجه سانتیگراد و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود.

کلام آخر

قرص سولفاسالازین با تاثیر بر سیستم ایمنی در کاهش فاکتورهای التهابی موثر است و به کاهش علائم بیماری هایی نظیر آرتریت روماتوئید و کولیت اولسراتیو کمک می کند.