شایع ترین عوارض مکمل های بدنسازی چیست ؟

: 3 دقیقه

نویسنده : مریم نوروزی/ مشاور تغذیه

شایع ترین عوارض مکمل های بدنسازی چیست ؟

امروزه استفاده از مکمل های بدنسازی در میان ورزشکاران رواج بسیاری پیدا کرده است. بر طبق مطالعات 60 % از ورزشکاران از مکمل های ورزشی استفاده می کنند.

مکمل های بدنسازی در کنار فواید گسترده ایی که برای ورزشکاران دارند می توانند عوارض جانبی نیز داشته باشند که در مطلب زیر به معرفی عوارض مکمل های بدنسازی می پردازیم.

چرا ورزشکاران  مکمل های بدنسازی مصرف می کنند ؟

80- 40 % ورزشکاران حرفه ای و 70 25 % ورزشکاران مبتدی از مکمل های بدنسازی برای بهبود عملکرد ورزشی، افزایش سرعت ریکاوری، افزایش سطح انرژی، افزایش توان و قدرت بدن، افزایش حجم عضلات و کاهش توده چربی استفاده می کنند.

جالب است بدانید بسیاری از خانم های ورزشکار  از مکمل غذایی آهن و بسیاری از آقایان ورزشکار از مکمل های پروتئینی، کراتین و مکمل ویتامین E استفاده می کنند.

توجه به ایمنی و سلامت مکمل های بدنسازی برای بسیاری از ورزشکاران به ویژه ورزشکارانی که در رقابت های ورزشی شرکت  می کنند بسیار حائز اهمیت می باشد.

 

 

آیا مکمل های بدنسازی عوارض دارند ؟

به صورت کلی مکمل های ورزشی که حاوی ترکیبات مورد تایید FDA هستند عوارض جانبی بسیار کمی دارند مانند مشکلات گوارشی یا حساسیت های پوستی. ولی برخی از مکمل های بدنسازی که حاوی ترکیبات غیر مجاز هستند می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند و مشکلاتی را برای سلامتی ورزشکار به وجود آورند.  

عوارض مصرف مکمل های بدنسازی

برخی باورهای غلط در مورد مضرات مکمل های ورزشی وجود دارد به عنوان مثال گفته می شود که مصرف مکمل های بدنسازی به ویژه مکمل های پروتئینی و مکمل کراتین باعث آسیب کلیوی و کبدی می شود و یا مکمل های بدنسازی باعث کاهش قدرت باروری در آقایان خواهد شد. هیچ کدام از این مشکلات در مطالعات به صورت علمی ثابت نشده است و هیچ ارتباطی بین موارد بالا با مکمل های بدنسازی دیده نشده است.

شایع ترین عوارض مصرف مکمل ها و راهکار مقابله با آن ها

مشکلات گوارشی

یکی از عوارض جانبی شایع مکمل های ورزشی مشکلات گوارشی نظیر دل درد، نفخ، دلپیچه و اسهال است. که علت بسیاری از این مشکلات گوارشی مربوط به عدم تحمل لاکتوز موجود در گینرها یا مکمل های پروتئین وی است. برای کاهش عوارض گوارشی ناشی از مصرف مکمل های بدنسازی سعی نمایید از مکمل هایی که لاکتوز ندارند و یا حاوی پروتئین وی ایزوله هستند استفاده نمایید . همچنین مکمل های پروتئینی یا گینرها را بلافاصله قبل از تمرین و یا بلافاصله پس از تمرین  مصرف نکنید.

برخی از افراد ممکن است با مصرف مکمل کراتین دچار مشکلات گوارشی شوند برای حل این مشکل ورزشکاران حساس بهتر است دوره بارگیری را در مصرف این مکمل اجرا نکنند و روزانه تنها 5 گرم استفاده نمایند.

حساسیت های پوستی

برخی از افراد با مصرف مکمل های بدنسازی به ویژه پروتئین وی یا گینرها دچار جوش یا آکنه ناشی از مصرف مکمل بدنسازی، کهیر، تورم صورت، حنجره و زبان می شوند. متاسفانه یک باور غلط در میان ورزشکاران وجود دارد که اگر پس از مصرف مکمل های بدنسازی دچار مشکلات پوستی شوند پس مکمل کیفیت ندارد و آلوده به هورمون است در صورتیکه در پروتئین وی فاکتورهای رشد نظیر TGF، IGF وجود دارد که با تحریک ترشح انسولین و افزایش IGF-1 آزاد در داخل بدن باعث افزایش چربی پوست شده و در افراد حساس باعث بروز جوش و آکنه می شود .

برخی از افراد نیز به صورت فردی به پروتئین شیر گاو حساس هستند و با مصرف مکمل های حاوی پروتئین لبنی دچار حساسیت های پوستی می شوند که این افراد بهتر است از سایر منابع پروتئینی استفاده نمایند.

ریزش مو

نگرانی در مورد ریزش مو ناشی از مصرف مکمل های بدنسازی در میان آقایان ورزشکار بسیار شایع است. برخی از مکمل های بدنسازی نظیر پروتئین وی نه تنها باعث ریزش مو نمی شوند بلکه به تقویت فولیکول های مو نیز کمک کرده و رشد موها را نیز تقویت می کنند.

اما مصرف مکمل کراتین در برخی از ورزشکاران یاعث تشدید ریزش مو می شود. کراتین با افزایش عملکرد و توان ورزشی ورزشکار به صورت غیر مستقیم  باعث افزایش ترشح DHT ( دهیدروتستوسترون ) شده و در افرادی که به صورت ژنتیکی ریزش موی آندروژنی دارند باعث تشدید ریزش مویشان خواهد شد. توصیه می شود این افراد دوره بارگیری در مصرف کراتین را اجرا نکنند و دوزه های پیایین مکمل کراتین را مصرف نمایند.

برخی از مکمل های بدنسازی غیر مجاز نظیر پروهورمون ها با اختلال در ترشح هورمون ها باعث افزایش تشدید ریزش مو در آقایان می شوند.

در جدول زیر به برخی عوارض جانبی شایع مکمل های بدنسازی اشاره شده است :

 

نام مکمل

کاربرد مکمل

عوارض جانبی

نیترات

  •  افزایش خونرسانی به عضلات
  •  به تاخیر انداختن خستگی
  •  بهبود عملکرد ورزشی
  • افزایش قدرت عضلات
  • افت فشار خون در صورت مصرف دوزهای بالاتر از 12 گرم
  • بهتر است طولانی مدت استفاده نشود ( مدت زمان مجاز مصرف 12-8 هفته است )

بتاآلانین

  • کاهش خستگی
  • بهبود عملکرد ورزشی
  • افزایش سطح انرژی
  • گزگز انگشتان دست و پا
  • خارش

کراتین مونوهیدرات

  • افزایش قدرت و توان بدنی
  • کاهش خستگی
  • بهبود عملکرد ورزشی
  • نفخ
  • اسهال
  • دل درد
  • دل پیچه
  • کرامپ های عضلانی
  • در دوزهای بالا و در افراد با سابقه ژنتیکی طاسی، می تواند باعث ریزش شود.

امگا 3

  • تامین اسید چرب امگا3 مورد نیاز
  • کاهش التهاب
  • افزایش سرعت ریکاوری

در دوزهای بالا باعث رقیق شدن خون و افزایش احتمال خونریزی در بدن می شود

پروتئین وی

  • افزایش حجم عضلات
  • کاهش تحلیل توده عضلانی
  • مشکلات گوارشی
  • آکنه پوستی

گلوتامین

  • افزایش سرعت ریکاوری
  • کمک به افزایش حجم عضلات
  • تقویت سیستم ایمنی
  • مشکلات گوارشی

کافئین

  • افزایش قدرت تمرکز و هوشیاری
  • افزایش سطح انرژی
  • افزایش سرعت چربی سوزی
  • تپش قلب
  • تنگی نفس
  • بی قراری

گینرها

  • افزایش وزن و حجم عضلات
  • مشکلات گوارشی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عوارض جانبی که در جدول به آن اشاره شد ممکن است در همه افراد رخ ندهد و تنها در برخی افراد که نسبت به ترکیبات مکمل حساسیت دارند بروز پیدا کند.

 

 

متاسفانه برخی از مکمل های ورزشی آلوده به ترکیبات غیر مجاز نظیر استروئیدهای آنابولیک هستند بدون آنکه کوچکترین اشاره ای به وجود این ترکیبات روی لیبل محصول شده باشد. ورزشکاران با مصرف این مکمل ها به نتیجه دلخواه می رسند غافل از اینکه صدمات جبران ناپذیری به بدن خود وارد می کنند.

طبق بررسی محققین استرالیایی در سال 2018 ، 13 مورد از 67 مکمل ورزشی مورد استفاده در ورزشکاران آلوده به استروئیدها و داروهای محرک بودند علاوه بر این نتایج برخی مطالعات نشان داده اند که در طی یک دهه گذشته در آمریکا و کشورهای اروپایی  20 % مکمل های ورزشی آلوده به ترکیبات غیر مجاز بودند و مصرف این مکمل ها باعث ایجاد عوارض گسترده ای شده بود.

عوارض مکمل های بدنسازی آلوده به ترکیبات غیر مجاز در آقایان

اختلال نعوظ

به صورت کلی اختلال نعوظ به دلیل مشکلات جسمانی نظیر دیابت، اختلالات خواب، افزایش فشار خون و مشکلات قلبی و عروقی و استرس ایجاد می شود و شواهد قطعی برای ایجاد اختلال نعوظ بر اثر مصرف مکمل های بدنسازی که حاوی ترکیبات مجاز باشند وجود ندارد. متاسفانه برخی ترکیبات غیر مجاز موجود در برخی مکمل های بدنسازی باعث ایجاد مشکلات جنسی نظیر اختلال نعوظ، کاهش تعداد اسپرم و کاهش اندازه بیضه ها می شود و قدرت باروری آقایان را تحت تاثیر قرار می دهد.

 

بزرگ شدن پستان ها در آقایان ( ژنیکوماستی )

به صورت کلی  مکمل های بدنسازی که حاوی ترکیبات مجاز و مورد تایید باشند باعث ایجاد این عارضه در آقایان ورزشکاران نخواهند شد ولی مکمل هایی که حاوی ترکیبات هورمونی باشند نظیر استروئید های آنابولیک باعث بروز صفات ثانویه جنسی خانم ها در آقایان نظیر بزرگ شدن پستان ها می شوند.

 

عوارض مکمل های بدنسازی آلوده به ترکیبات غیر مجاز در خانم ها

بروز صفات ثانویه جنسی مردانه در خانم ها

استفاده از برخی مکمل های بدنسازی که حاوی ترکیبات غیر مجاز نظیر پروهورمون ها (DHEA ) هستند با اختلال در ترشح هورمون ها و افزایش ترشح هورمون تستوسترون باعث بروز صفات ثانویه جنسی مردانه در خانم ها نظیر کلفت صدا در خانم ها، رشد موهای زائد و آکنه می شوند.

اختلال در قاعدگی

اگر مکمل های بدنسازی معمول نظیر پودر وی، گینرها، کراتین و اسید های آمینه  در خانم ها با دوز مورد نیاز استفاده شود و حاوی ترکیبات غیر مجاز نباشد عوارض جانبی جدی برای خانم ها ندارند اما برخی از مکمل های ورزشی که افزایش دهنده هورمون تستوسترون هستند و به آنها SARMs گفته می شود باعث ایجاد عوارضی در بدن خانم ها می شود که یکی از آنها اختلال در روند قاعدگی آنها است.

موقع خرید مکمل های بدنسازی به چه نکاتی توجه کنیم ؟

به صورت کلی اگر مکمل های ورزشی  از شرکت معتبر تهیه شود ( شرکت های دارای مجوز از وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی و ورزشی) و در داخل مکمل از مواد مضر نظیر هورمون، کورتون، مواد نیروزا و .... استفاده نشده باشد،  به صورت صحیح و در حد نیاز مصرف شود عوارض جانبی جدی و خطرناکی برای ورزشکاران نخواهد داشت مگر اینکه به صورت فردی یک ورزشکار به ترکیبات داخل مکمل حساسیت داشته باشد که بایستی مصرف مکمل را قطع نماید.

برای به حداقل رساندن عوارض مکمل های بدنسازی حتما محصولات شرکت های معتبر و مورد تایید را انتخاب و مصرف نمایید. دقت داشته باشید که مکمل های بدنسازی را از داروخانه ها تهیه نمایید و مکمل بدنسازی بایستی برچسب لیبل اصالت داشته باشد.

متاسفانه طبق گزارش سازمان غذا و دارو، برخی از مکمل های ورزشی حاوی آلاینده هایی نظیر محرک ها، ترکیبات استروژنی،آلرژن ها، دیورتیک ها، استروئیدهای آنابولیک و پروهورمون ها هستند که عوارض جبران ناپذیری برای سلامت ورزشکاران دارند و برخی از این ترکیبات تست دوپینگ ورزشکاران را مثبت کرده و تمامی زحمات و تلاش های ورزشکار از بین می رود.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا مکمل های بدنسازی ضرر دارند و شایع ترین عوارض مصرف  مکمل های ورزشی کدام اند. اگر ترکیبات مکمل های ورزشی مورد تایید FDA باشند عوارض جانبی محدودی دارند اما اگر در داخل مکمل های بدنسازی از ترکیبات غیر مجاز استفاده شده باشد می تواند عواقب حبران ناپذیری برای سلامتی ورزشکار داشته باشد. برای به حداقل رساندن عوارض جانبی مکمل ها از شرکت های معتبر تهیه نمایید تا ایمنی و سلامت مورد نظر را داشته باشند و مطمئن باشید که در داخل مکمل از ترکیبات غیر مجاز نظیر هورمون ها برای افزایش اثر بخشی مکمل استفاده نشده باشد.

مکمل های ورزشی شرکت داروسازی کارن مورد تایید وزارت بهداشت و فدراسیون پزشکی و ورزشی ایران هستندو هیچ گونه ترکیب غیر مجاز و مضری ندارند. برای کسب اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه نمایید.

 

 Reference

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27552474/

https://www.healthline.com/nutrition/whey-protein-side-effects#TOC_TITLE_HDR_

https://www.livestrong.com/article/24679-bad-side-effects-muscle-building/

https://www.webmd.com/diet/dhea-supplements#

 

 

 

 


منابع :

ارسال نظر

موبایل :
نام و نام خانوادگی :*
پرسش مورد نظرتان را وارد نمایید : *

 علی ۱۴۰۳/۱/۲۹

سلام انشالله که همیشه سلامت باشین. میخواستم بدونم که مکمل گینر برای تومور مغزی ضرر داره؟

پاسخ کارن : سلام

 آنیتا ۱۴۰۲/۱۱/۲۶

سلام وقتتون بخیر من چند ماهی هست پودر پروتیین استفاده میکنم و در این دوره دو‌مرتبه کراتین هم مصرف کردم الان حدود دو هفته هست که دارم زیاد جوش میزنم و یک غده در کمرم زیر پوستم حس میکنم میشه راهنماییم کنین که ایا مصرف پروتیین میتونه علتش باشه؟!

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز برخی از افراد نسبت به مکمل های پروتئینی حساسیت دارند و با مصرف آن دچار آکنه و جوش می شوند و این عارضه یک حساسیت فردی است و ارتباطی به کیفیت مکمل ندارد . اگر خیلی اذیت تان می کند مصرف پودر پروتئین را قطع نمایید . 

موفق و سلامت باشید 

 ابولفضل ۱۴۰۲/۹/۰۱

سفیده تخم‌مرغ ضرر داره؟ روزی چنتا می‌شود استفاده کرد

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز در صورتی که ورزشکار هستید می توانید از سفیده تخم مرغ برای کمک به تامین نیاز پروتئینی خود استفاده نمایید . مقدار آن بستگی به نیازتان به پروتئین و شرایط فردی دارد . 

موفق و سلامت باشید 

 محمد ۱۴۰۲/۸/۲۹

سلام وقت بخیر خسته نباشید ببخشید اگر در مصرف مکمل ها دچار کهیر و جوش شویم باید چیکار کنیم؟؟

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز نکات بهداشتی مانند شستن بدن و صورت بعد از تمرین و تعویض و شستشوی لباس های ورزش تغذیه و خواب مناسب به کاهش جوش و آکنه پوستی کمک می کند ولی اگر  با رعایت همه موارد ذکر شده باز هم به دنبال مصرف یک مکمل خاص دچار آکنه شدید به احتمال زیاد با قطع مصرف آن مشکل شما برطرف می شود

موفق و سلامت باشید 

 نوید ۱۴۰۲/۸/۲۵

سلام من تازه رفتم باشگاه و مربیم گفت مکمل استفاده کن ولی یکی از فامیلهام میگه مکمل ها کلا ضرر داره و باعث میشه قلب ماهیچه بیاره و این رو با چشم خودش در دوستانش دیده میخوام بدونم آیا ضرر دارد یا ن با تشکر

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز اگر مکمل  مورد استفاده تان مورد تایید وزارت بهداشت باشد و هیچ گونه مواد مضر یا هورمونی نداشته باشد و از داروخانه تهیه گردد و با دوز مناسب و طبق نیازتان مصرف شود عوارض جانبی جدی نخواهد داشت . حتما قبل از استفاده از هر مکملی از سلامت وایمن بودن آن اطمینان حاصل کرده و با متخصص تغذیه  ورزشی مشورت نمایید 

موفق و سلامت باشید 

 آراد بهرامی ۱۴۰۲/۸/۰۷

سلام خیلی ممنون از اطلاعات مفیدتون یه سوال داشتم من تازه مکمل گین ویپ و کراتین رو خریدم و می‌خوام تی ۱ماه یا نزدیک۲ماه مصرف کنم آیا بعد از اینکه تموم شدن دیگه نمی‌خوام مکمل مصرف کنم و آیا بعد از اینکه دیگه کلا مصرف نکردم بعد۱یا۲ماه حجمی که گرفتم آب میشه برمیگردم به سابق یا نه چون دیگه میخوام با تغذیه به جلو برم ممنون میشم جواب سوال من رو بدید که ایا آب میشه بدنم مثل سابق میشم یا بدنم میمونه با تغذیه و استراحت مرطب؟ ن

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز عوامل مختلفی در عضله سازی موثر هستند یکی از آنها مصرف مکمل است . اگر پس از قطع مصرف مکمل تغذیه خوبی داشته باشید و سایر عوامل مثل خواب کافی ، نداشتن استرس و تمرین های مناسب را داشته باشید دچار کاهش توده عضلانی نخواهید شد . به رژیم غذایی خود خیلی اهمیت دهید 

موفق و سلامت باشید 

 علی احمدی ۱۴۰۲/۶/۰۸

باسلام وخسته نباشید،چرا گینرهای کارن از جمله مسیو وی و گین آپ باعث خواب آلودگی میشود؟البته فقط من این مشکل را ندارم هر کسی را که مکمل کارن مصرف میکند از عارضه خواب آلودگی شکایت دارند.برای رفع این مشکل چه باید کرد؟

پاسخ کارن :

با سلام وقت بخیر 

دوست عزیز در هیچ کدام از گینرها و مکمل های کارن ترکیب خواب آوری وجود ندارد که باعث ایجاد خواب آلودگی شود و تا به حال نیز مصرف کننده ای این موضوع را گزارش نداده است 

موفق و سلامت باشید 

 علی ۱۴۰۱/۲/۳۰

بسیار مفید، اتفاقا من چند وقت پیش از داروخانه پروتئین وی تهیه کردم و پس از مصرف پوستم کهیر میزد که فکر میکردم بخاطر اصل نبودن مکمل و مشکلات کبدیه و کلا گذاشتمش کنار که الان فهمیدم اینطور نیست، مرسی از توضیحات.

پاسخ کارن : با سلام وقت بخیر خوشحالیم که مقاله برایتان مفید بوده . موفق باشید

 آراد ۱۴۰۰/۵/۱۰

عوارض مکمل های بدنسازی رو به خوبی و کاملا علمی بسط دادید. ممنون از شما

 رضا ۱۴۰۰/۴/۲۲

ممنون که شفاف و علمی به این سوال پاسخ دادین

پاسخ کارن : با سلام. با تشکر از توجه و همراهی تان . موفق باشید